Zasiłek Rodzinny

Zasiłek rodzinny:

Obowiązujący przepis w okresie zasiłkowym od 01 listopada 2019 roku do 31 października 2022 roku w związku z obniżeniem wynagrodzenia z powodu COVID-19

Ustawa z dnia z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. 2021 poz. 2095 ze zm.) wprowadziła możliwość traktowania obniżenia wynagrodzenia jako uratę dochodu i tym samym skutkować to będzie uzyskaniem prawa do zasiłku rodzinnego.

Prawo do zasiłku rodzinnego jest uzależnione od dochodu rodziny. Zasiłki rodzinne wraz z dodatkami przysługują pod warunkiem spełnienia kryterium dochodowego wynoszącego 674 zł netto na osobę w rodzinie lub 764 zł netto w sytuacji, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne.

Kryterium liczone jest na podstawie dochodów członków rodziny osiągniętych w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy. W okresie zasiłkowym 2020/2021 brany jest pod uwagę dochód z 2019 roku a w okresie zasiłkowym 2021/2022 dochód z roku 2020 . Jednakże pod uwagę są brane zachodzące w międzyczasie zmiany w sytuacji rodziny np. utrata zatrudnienia czy podjęcie nowej pracy.  Ma to na celu uwzględnianie jak najbardziej aktualnej i rzeczywistej sytuacji rodziny.

W chwili obecnej obniżone wynagrodzenie rodzica/ rodziców może być traktowane jako urata dochodu i tym samym skutkować uzyskaniem prawa do zasiłku rodzinnego.

Obecne zasady obowiązywać będą tymczasowo.

Kluczowe dla udokumentowania utraty dochodu będzie ustalenie:

- od kiedy nastąpiło obniżenie wynagrodzenia lub dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej,

- o jaką kwotę nastąpiło obniżenie dochodu,

- czy miało to związek z epidemią.

Aby otrzymać zasiłek rodzinny niezbędne jest złożenie wniosku wraz z wymaganymi dokumentami, w tym potwierdzającymi obniżenie dochodu z powodu przeciwdziałania skutkom COVID-19.

Do wniosku należy dołączyć:

• Zaświadczenie o dochodzie netto od pracodawcy za miesiąc następujący po miesiącu obniżenia dochodu z adnotacja o dacie obniżenia etatu/wynagrodzenia wraz                                     z uzasadnieniem z jakiego powodu powstało obniżenie dochodu.
• Oświadczenie pod odpowiedzialnością karną właściciela pozarolniczej działalności gospodarczej o zmniejszeniu dochodów (data utraty dochodów wraz z uzasadnieniem).

Okres zasiłkowy 2022/2023

( trwający od 01 listopada 2022 roku do 31 października 2023 roku)

Zasiłek rodzinny:

Celem zasiłku rodzinnego jest częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje: 

• rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,
• opiekunowi faktycznemu dziecka,
• osobie uczącej się ( oznacza to osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).

Prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje osobom w/w do czasu ukończenia przez dziecko 18 lat okres ten wydłuża się:

• do 21 lat, jeśli dziecko uczy się w szkole (nie dotyczy to studiów i kolegiów),
• do 24 lat, jeśli dziecko uczy się lub studiuje i legitymuje się orzeczeniem                                           o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Od 1 września 2016 r. wysokość zasiłku wynosi miesięcznie: 

•   95,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
• 124,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
• 135,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Dodatki do zasiłku rodzinnego:

 Dodatek z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje:

- matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka uprawnionym do zasiłku rodzinnego w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia,

- opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka,

Dodatek ten przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu, przy czym pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną.

Wymóg ten nie dotyczy osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób, które przysposobiły dziecko.

Wysokość dodatku z tytułu urodzenia się dziecka wynosi - 1 000,00 zł na każde dziecko jednorazowo. 

 Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego - przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres:

• 24 miesięcy kalendarzowych;
• 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
• 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Wysokość dodatku z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego wynosi  – 400,00 zł miesięcznie  ( dodatek ten przysługuje jeden niezależnie od liczy dzieci pozostających pod opieką).

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka -  przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

•  drugi z rodziców dziecka nie żyje;

•  ojciec dziecka jest nieznany;

• powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.

W/w dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.

Wysokość dodatku z tytułu samotnego wychowywania dziecka wynosi  – 193,00 zł miesięcznie,  nie więcej jednak niż 386,00 zł na wszystkie dzieci.

W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwota dodatku wynosi 273,00 zł na dziecko, nie więcej jednak niż  546,00 zł na wszystkie dzieci.

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej – przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka.

Dodatek ten przysługuje rodzinie wielodzietnej w wysokości 95,00 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego - przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku:

• do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,
• powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek przysługuje miesięcznie w wysokości 90,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia oraz  110,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Dodatek na rozpoczęcie roku szkolnego - przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego.

Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego w wysokości 100,00 zł na dziecko.

 Dodatek z tytułu podjęcia nauki w szkole poza miejscem zamieszkania - przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się:

• w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadpodstawowej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny  i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności –   w wysokości 113,00 zł miesięcznie na dziecko albo

• w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w  przypadku dojazdu do szkoły ponadpodstawowej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadpodstawowej –w wysokości 69,00 zł miesięcznie na dziecko.

 W/w dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

 

Zasiłek nie przysługuje, jeżeli:

1. dziecko lub osoba ucząca się:

• pozostaje w związku małżeńskim,
• zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
• jest uprawnione do zasiłku rodzinnego na własne dziecko - dotyczy pełnoletnich dzieci.

2. osobie samotnie wychowującej dziecko, jeżeli:

- nie zostało ustalone, na rzecz dziecka od jego rodzica, świadczenie alimentacyjne na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, chyba, że:

• rodzice lub jedno z rodziców nie żyje,
• ojciec jest nieznany,
• powództwo o alimenty od drugiego z rodziców zostało oddalone,
• sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego do świadczenia alimentacyjnego na rzecz dziecka,
• dziecko zgodnie z orzeczeniem sądu jest pod opieką naprzemienną obojga rodziców sprawowaną w porównywalnych i powtarzających się okresach.

3. członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.

 Kryterium dochodowe:

• Zasiłek rodzinny przysługuje rodzinom, w których dochód na osobę nie przekracza 674 złotych lub 764 złotych (w rodzinie z dzieckiem legitymującym się orzeczeniem  o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności)

W okresie zasiłkowym 2022/2023 należy wykazać dochody za rok 2021 z uwzględnieniem zmian wysokości dochodów członków rodziny.

 

Przyznanie zasiłku rodzinnego w przypadku przekroczenia progu dochodowego „zasada złotówka za złotówkę”

W przypadku przekroczenia kwoty uprawniającej daną rodzinę do zasiłku rodzinnego,  zasiłek rodzinny i dodatki do zasiłku rodzinnego przysługują w wysokości różnicy między łączną kwotą zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami, a kwotą, o którą został przekroczony dochód rodzin.

Łączną kwotę zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami stanowi suma przysługujących danej rodzinie w danym okresie zasiłkowym: zasiłków rodzinnych podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych zasiłków;  oraz następujących dodatków do zasiłku rodzinnego:

• Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
• Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
• Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
• Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

podzielonych przez liczbę miesięcy, na które danej rodzinie jest ustalane prawo do tych dodatków;  dodatków do zasiłku rodzinnego:

• Dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
• Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
• Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

podzielonych przez 12 miesięcy.

W przypadku gdy wysokość zasiłków rodzinnych wraz z dodatkami przysługująca danej rodzinie, ustalona zgodnie z zasadą ”złotówka za złotówkę” jest niższa niż 20,00 zł, świadczenia te nie przysługują.

Prawo do zasiłku rodzinnego ustala się w okresach zasiłkowych, okres ten trwa od 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego. Jednakże, prawo do zasiłku rodzinnego można ustalić w każdym miesiącu trwania okresu zasiłkowego tylko prawo ustalone jest wtedy począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek  o ustalenie takiego prawa.

 Terminy składania wniosków:

Nowy okres świadczeniowy 2022/2023 (od 1 listopada 2022 r. do 31 października 2023 r. ) Wnioski na zasiłek rodzinny w formie elektronicznej składać można od 1 lipca 2022 r., w formie papierowej można składać od 1 sierpnia 2022 r. najpóźniej do listopada 2022 r. aby nie stracić zasiłku rodzinnego od listopada 2022 r.

DATA ZŁOŻENIA WNIOSKU	TERMIN ROZSTRZYGNIĘCIA I WYPŁATY ŚWIADCZENIA
Lipiec (elektronicznie)-sierpień	do 30 listopada
wrzesień-październik	do 31 grudnia
listopad-grudzień	do końca lutego

 

Podstawa prawna

1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz.615 ze zm.);
2. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2021 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokość świadczeń rodzinnych oraz wysokość zasiłku rodzinnego (Dz. U. z 2021 r. poz. 1481);